Οι ψυχολόγοι προτείνουν αυτό το καλοκαίρι
να αφήσετε τα παιδιά να βαρεθούν
Μετάφραση από το κείμενο της Olivia Goldhill
Είσαστε από τους γονείς που ψάχνεται να βρείτε δραστηριότητες για να απασχολήσετε τα παιδιά σας τους καλοκαιρινούς μήνες;
Στις μέρες μας υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει ένα παιδί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Από μεμονωμένες δράσεις, summer camp που απασχολούν τα παιδιά μέχρι κάποια ώρα καθημερινά ή κατασκηνώσεις που φιλοξενούν για κάποιο διάστημα τα παιδιά.
Στόχος όλων αυτών είναι να υπάρχει ένα οργανωμένο πλαίσιο που θα φροντίζει, θα απασχολεί τα παιδιά και θα καλύπτει τον ελεύθερο χρόνο τους κατά την διάρκεια του καλοκαιριού που δεν έχουν σχολείο.
Όμως πολύ ψυχολόγοι και ειδικοί σε θέματα ανάπτυξής των παιδιών υποστηρίζουν ότι η υπερφόρτωση των παιδιών με δραστηριότητες κατά τη διάρκεια των διακοπών είναι περιττή. Για την ακρίβεια λένε ότι υπερφορτώνοντας το πρόγραμμα των παιδιών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να στερήσουμε από τα παιδιά τη δυνατότητα να ανακαλύψουν από μόνα τους τι πραγματικά τους κινεί το ενδιαφέρον.
Η Lyn Fry ψυχολόγος στο Λονδίνο που ειδικεύεται στην εκπαίδευση λέει ότι « ο ρόλος σας σαν γονείς είναι να προετοιμάσετέ τα παιδιά σας για να πάρουν το ρόλο τους στην κοινωνία. Το να είσαι ενήλικας σημαίνει να μπορείς να απασχολείς τον εαυτό σου και να γεμίζεις τον ελεύθερο χρόνο σου κάνοντας πράγματα που σε κάνουν χαρούμενο…..
Αν οι γονείς αφιερώνουν όλο το χρόνο τους με το να φροντίζουν να καλύψουν τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών τους, τότε τα παιδιά δεν θα μάθουν ποτέ να κάνουν κάτι τέτοιο από μόνα τους»
Η Fry δεν είναι η μόνη ψυχολόγος που αναφέρεται στα οφέλη που έχει το να αφήσουμε κάποιον να βαρεθεί.. Η Dr. Teresa Belton, εξωτερικός συνεργάτης του University of East Anglia, η οποία έχει μελετήσει αρκετά τη σύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στο να νιώθει κανείς ότι βαριέται και στο να αξιοποιεί τη φαντασία του, είπε στο BBC ότι όταν βαριέται κανείς αναπτύσσει «εσωτερικά κίνητρα» τα οποία εν συνεχεία επιτρέπουν να αναδυθεί η δημιουργικότητα.
Παρ’ ότι στις μέρες μας λόγο των πολλών ερεθισμάτων από το διαδίκτυο έχει μειωθεί κατά πολύ ο χρόνος που κάποιος μπορεί να βαριέται, η συζήτηση μεταξύ των ειδικών για την αξία της απραξίας έχει ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες.
Το 1993, ο ψυχαναλυτής Adam Phillips έγραψε στο βιβλίο του ”On Kissing, Tickling, and Being Bored: Psychoanalytic Essays on the Unexamined Life” ότι “ η ικανότητα να βαριέται μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη ενός παιδιού.” . Όταν βαριόμαστε έχουμε τη δυνατότητα να αναλογιστούμε την πορεία της ζωής μας, αντί να περνάμε τρέχοντας από την ζωή . “ Μια από τις πιο καταπιεστικές απαιτήσεις των ενηλίκων είναι ότι τα παιδιά τους πρέπει να ενδιαφέρονται για ό,τι κάνουν , και όχι να πάρουν το χρόνο που χρειάζεται για να βρουν τι μπορεί να τους ενδιαφέρει. Το να βαρεθεί κανείς είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει να “πάρει το χρόνο του”» λέει ο Phillips.
Η Fry προτείνει στην αρχή του καλοκαιριού οι γονείς να κάθονται με τα παιδιά τους – τουλάχιστον με αυτά που έχουν κλείσει τα τέσσερα – και να γράφουν μαζί μια λίστα με όλα τα πράγματα που μπορεί να αρέσει στο παιδί να κάνει κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Αυτά μπορεί να είναι απλές δραστηριότητες , όπως να παίξει ένα επιτραπέζιο, να διαβάσει ένα βιβλίο, να κάνει μια βόλτα με το ποδήλατο. Μπορούν να είναι πιο σύνθετες ιδέες, όπως να μαγειρέψει ένα ιδιαίτερο δείπνο, να κάνει μια θεατρική παράσταση, να κάνει εξάσκηση στο τράβηγμα φωτογραφίας κτλ. Έτσι αν το παιδί σας κατά την διάρκεια των διακοπών έρθει να σας παραπονεθεί ότι βαριέται μπορείτε να του προτείνετε να δει τη λίστα του και να διαλέξει τι θέλει να κάνει. Με αυτό τον τρόπο , λέει η Fray “Παίρνουν τα παιδιά την ευθύνη να πουν «αυτό θέλω να κάνω»
Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβετε ότι παρ΄ότι υπάρχουν πολλές πιθανότητες τα παιδιά για κάποιο χρονικό διάστημα να τριγυρνάνε μελαγχολικά και να λένε ότι βαριούνται, αυτή η περίοδος δεν είναι χάσιμο χρόνου.
«Δεν είναι κακό να βαριέται κάποιος» λέει η Fry. “Δεν είναι αμαρτία, είναι; Πιστεύω ότι τα παιδιά πρέπει να μάθουν πώς να βαριούνται προκειμένου να κινητοποιηθούν και να αρχίσουν να κάνουν πράγματα. Το να βαρεθεί το παιδί είναι ένας τρόπος που συμβάλλει στο να γίνει αυτόνομο»
Η ίδια θεωρία είχε παρουσιαστεί και το 1930 από τον φιλόσοφο Bertrand Russell, που αφιέρωσε ένα κεφάλαιο στο βιβλίο του ‘The Conquest of Happiness’ με θέμα την πιθανή αξία του να βαριέται κανείς. Η φαντασία και η ικανότητα να βρίσκει διεξόδου όταν βαριέται κανείς πρέπει να διδάσκετε από το παιδικά χρόνια .
Γράφει:
“ Το παιδί αναπτύσσεται καλύτερα όταν, σαν ένα νεαρό φυτό, αφήνεται ανενόχλητο να αναπτυχθεί στο ίδιο έδαφος . Τα πολλά ταξίδια, οι πολλές εναλλαγές εντυπώσεών, δεν είναι καλά για τα παιδιά και έχει ως αποτέλεσμα μεγαλώνοντας να είναι ανίκανα να αντέξουν την παραγωγική μονοτονία.”